Waar komt de naam water vandaan?

maandag, 25 augustus 2025 om 15:00

Elke dag drink je water als iets heel vanzelfsprekends. Maar waar komt die naam eigenlijk vandaan? Dat leggen we je vandaag uit in een nieuwe Names Explained. Wat blijkt? Het is best een bijzonder verhaal.

Water heb je nodig voor koffie, thee én en restaurant heeft zelfs een heel watermenu in plaats van wijnmenu. Hoog tijd dus om uit te lichten waar deze naam vandaan komt.

In het Oudengels heette het wæter. Dat klinkt al vertrouwd, toch? Dat woord is afgeleid van het Proto-Germaans *watar, dat we terugvinden in oud-Fries, oudhoogduits, oudnoors en zelfs in het Gotisch (wato)

Dat watar stamt weer van het Proto-Indo-Europees (PIE) *wódr̥—of simpel gezegd: “water”. Veel Europese vertakkingen koment voor uit dat Proto-Indo-Europees.

Een blik over de taalgrens

Het zonnige water in het Nederlands heeft zelfs verre neefjes in andere taalgroepen:

In het Russisch – voda – zit dezelfde PIE‑wortel. Heel plausibel dat die woorden broertjes zijn, niet geleend van het Germaans.
In Latijn vind je aqua, afkomstig van een andere PIE‑wortel *akwa‑, die met water te maken heeft, maar dan een andere variant. Denk aan eau in het Frans, of moderne termen zoals aquarium, aquatic.
In het Oudgrieks vinden we húdōr, waarvan wij het voorvoegsel hydro‑ gebruiken in woorden als hydraulisch of waterstof (hydrogen). Het is dus diezelfde wortel, maar dan via een ander pad.

Stel je dus voor: waar je ook duikt in taalfamilies, je stuit vaak op diezelfde oude klank die wij nog steeds water noemen.

Allemaal dezelfde oude bron

Het woord klinkt dus enorm vertrouwd omdat water een van de oudste, meest fundamentele woorden is. In het PIE bestond het kennelijk al: het was praktisch levensbelangrijk, dus bleef het bestaan in allerlei talen.

Dat verklaart waarom je iets hoor- en herkenbaars hoort in bijvoorbeeld Dutch water, German Wasser, Russian voda, Greek hudor, Latin aqua — zelfs al lijken ze verschillend, ze delen een heel oude bron.

Een druppel met geschiedenis

Dus de volgende keer dat je dat heldere, frisse glas water opdrinkt, weet je dat je niet alleen iets verfrissends naar binnen laat vloeien, maar ook een stuk taalkundig erfgoed. Een oerwoord dat generaties, talen en continenten overleefde.